Hipoteza o Atlantidi na području Panonskog basena
Ovi pokušaji povezani su sa dugim zadržavanjem u onome što je sada središnja dunavska depresija, te se stoga nalazi unutar Panonskog Basena, endoreickog regiona u kojem je opstala ogromna jezerska (lakustrijska) oblast: Panonsko More – kaže akademik Veljko Milković.
Prema njegovim rečima, ova oblast je jasno odvojena od susednih basena Centralnog Paratetisa pre otrpilke 7 miliona godina i održala se do praistorijskih vremena, kao unutrašnji deo mora koji je mahom karakterisalo prisustvo arhipelaga u zapadnom delu ove oblasti. Tek nakon oblikovanja Klisure Gvozdenih Kapija (Đerdapska klisura), koje se verovatno odigralo tokom nekog od kataklizmičkih događaja koji su oblikovali čitavu Evropu, slika starog jezera značajno se izmenila. U jugoistočnom delu Panonskog Basena jezero se održalo dugo vremena. Napajale su ga uglavnom 4 glavne reke srednje dunavske depresije.
Slika 1. Pretpostavljeni basen Panonskog mora pre krajnjeg oblikovanja klisure Gvozdenih kapija (Đerdapska klisura)
Naime, poslednja masivna kataklizma koja je snašla ovu rajsku oblast koju su nastanjivali ljudi, pre oko 11.600 godina, bila je posledica meteorske kiše koja je pogodila Teru, a ovaj događaj je detaljno opisan u biblijskom tekstu (Apokalipsa po Jovanu). Ovaj događaj koncentrisan je iznad zapadne oblasti Atlantskog okeana odakle su se izdigle ogromne mase vode koja je isparavala i počela da se kreće ka istoku, što je izazvalo Veliku Poplavu (ili Biblijski Potop) koji se može bolje razumeti samo u vezi sa paleogografijom panonske oblasti.
Ista katastrofa dovela je do poslednje paleogeografske slike Panonskog Basena, zaostatak jezera čije su se obale održavale dugo vremena na otprilike 100 metara nadmorske visine, i koji je postojao tokom ranog holocena. Postavljanje Atlantide u Panonsku oblast moglo bi lako rešiti probleme koji se tiču lokacije što je do sada bilo veoma teško, a moglo bi veoma lako odgovoriti na brojne kriterijume postavljene kao reference za realističnu potragu za ovom fascinantnom mitskom zemljom. Stoga, zapadno-panonski arhipelag učinio je mogućim pronalaženje ostrva koje bi se moglo dovesti u vezu sa glavnim gradom Atlantide.
Slika 2 .Prikaz Heraklovih Stubova i lokaliteta Lepenski Vir (LV) u odnosu na Panonsko more, Crno more i pretpostavljenu lokaciju Panonske Atlantide
Panonsko More odgovaralo bi plovnom Atlantskom moru, koje se nalazilo „iza“ „Heraklovih Stubova“, što se jedino može odnositi na oblast Klisure Gvozdene Kapije, kao sto neki antički autori (npr. Pindar) ili savremeni (npr. Densusianu), tvrde, uz mnoštvo mitova i toponima koji su povezani sa mitskim herojem Heraklom.
Nestanak Panonskog mora
Iznenadni nestanak Panonskog mora može objasniti pojavu izvesnog finog, nepovezanog sedimenta (blata), koji je neko vreme izolovao izdvojena ostrva Panonskog mora. Momenat kada je Atlantida „potonula“ može se poklopiti sa meteorskom kišom koja se datira oko 9.541 godine p.n.e (datum mnogo blizi od onoga koji spominje Platon) .
Civilizacija Atlantide (koja je pored arhipelaga uključivala i obale Panonskog Mora, pa je ukupna površina gotovo jednaka onoj koju navodi Platon) razvijala se u blagoj klimi, koja je bila pod uticajem pozicije Atlantide povezane sa ogromnim masama vode i prisustvom izvesnih bitnih hidrotermalnih resursa, i danas poznatih unutar Panonskog Basena (danas se tu može naći najveće termalno jezero na svetu – jezero Héviz , i oko 1500 termalnih izvora.
Civilizacija je bila zasnovana na prisustvu vaznih prirodnih resursa (šume, so, zlato, srebro, bakar itd) koji su i sada poznati u Karpatima, koji se granice sa Panonskim Basenom na severu i istoku.
Slika 3 .Hipotetički prikaz Atlantidskog ostrva u Panonskom moru
Ovo gledište moglo bi efikasno rešiti ne samo problem lociranja Atlantide, već i vezu sa stvarnim geografskim oblastima izvesnih mitskih paleogografskim podacima za koje do sada nije pronađeno održivo rešenje, a koji ukljućujuu jezera Thot i Ha (egipatski mitovi) Ginnunga Gap, Audhumbla, Yggdrasil (Igdrasil) i Asgard (skandinavski mitovi), Kronusovo More (koje je postalo „Mrtvo More“ ) i Okeanos (grcki mit), Zemlja Zivota i Voda Smrti (sumerski mitovi), Zemlje Havile, Zemlje Kusa i Asirija (spominju se u Bibliji), Zemlje Alibe (Homer) i Siriat (Egipcani) . Mitska zemlja Vanenhajm (Zemlja Vana), čije ime je sačuvano u originalnom imenu „Panonia“ mogu se izdvojiti od svih navedenih. Ovu tačku gledišta naša grupa podržava od 1991. - Ţicleanu et al., XIIth International Congress of the Prehistoric and Protohistoric Sciences, Bratislava (Ticleanu i ostali, 12. Medjunarodni Kongres praistorijskih i protoistorijskih nauka, Bratislava) ].
Nestanak Panonskog Mora („Atlantskog Mora“) i Ostrva Atlantide koji je sledio nakon nekoliko uzastopnih katastrofa: poplava, zemljotresa, cunamija, mogao bi nas dovesti do glavnih materijalnih ostataka civilizacije Atlantide koje Platon opisuje i koje mnogi koji sebe smatraju Atlantidologistima ubrajaju u veoma bitne kriterijume kada je reč o potrazi za Atlantidom.
Slika 4 .Hipotetički prikaz Atlantidskog ostrva u Panonskom moru
Populacija preostala nakon takvih dogadjaja sačuvala je u sećanju ove dogadjaje kroz mitove o biblijskom Potopu i u onima o nestanku Atlantide. Kasnije su se ti mitovi širili kroz ostatak populacije koji se raširio po ovim oblastima. Uz to, stari stanovnici panonskog područja „izvozili“ su sopstvene toponime ove prastare oblasti u brojne regione koje su nastanjivali nakon migracije koja je usledila posle katastrofa. Odnosi između Atlantiđana i Starih Grka lako se mogu objasniti kroz vezu sa panonskom oblasti putem sadašnjih toponima koji imaju grčki mitski prizvuk u oblasti koja se nalazi severo – zapadno od Apušeni (Zapadnih) Planina.
Mora se spomenuti „trend“ da se nađe rešenje za problem Atlantide u skladu sa informacijama, koje su nepravedno smatrane zastarelim, a koje nam nude Platonovi zapisi, u terminima u kojima su izuzetno vredni podaci obuhvaćeni u delima drugih antičkih autora među kojima se ističe Diodorus Siculus i njegova “Biblioteca Historica” („Istorijska biblioteka“), u kojoj se mahom bavio tradicijom Amazonki.
Slika 4 .Umetnički prikaz potopa Atlantide
Ne treba zanemariti činjenicu da su se blizu ove oblasti nalazili neki svetski priznati prioriteti: „Mezolitski Raj“ (Lepenski Vir – 9.000 godine p.n.e), najstariji poznati svetski zapis (Vinča, Tartarija – oko 7.500 godina p.n.e), najstariji keramicki cevovod za pitku vodu (unutar oblasti starog glavnog grada Dakije iz Sarmizegetusa Regia, u Juznim Karpatima – oko 7.000 godine p.n.e.). Uz to, moramo spomenuti i dačansko svetilište prisutno od Sarmizegetusa -e, dokaz veoma razvijene civilizacije, smestene unutar centralne oblasti koja je već poznata kao „Stara Evropa“.
