Ekspanzija međunarodnih istraživanja generatora električne energije sa klatnom
ENERGETSKE VESTI: Milkovićev izum menja svet
26 априла, 2021
NOVA KNJIGA: Veljko Milković: Energija oscilacija – od ideje do realizacije (zbornik radova)
28 маја, 2021Pitanje - kako proizvoditi električnu energiju bez posledica po životnu sredinu, muči decenijama kako stručnu javnost, tako i obične građane. Rešenje postoji, samo treba malo više volje da se ono sprovede u delo. Dvostepeni mehanički oscilator akademika Veljka Milkovića predstavlja jedno od potencijalnih rešenja. Njegov izum je nadaleko poznat, a to potkrepljuju i činjice kako se širom sveta objavljuju naučni radovi koji testiraju prototipove generatora električne energije sa klatnom, zasnovanim na Milkovićevim patentima.
Dvostepeni mehanički oscilator akademika Veljka Milkovića je više od decenije zanimljiv naučnoj zajednici kako u zemlji, tako i u inostranstvu. Osim toga, objavljeno je i preko 50 radova koji se tiču različitih sfera proučavanja ovog mehanizma: od teorijskih pretpostavki i matematičkih proračuna, do izrade i analize prototipova u kojima je dvostepeni mehanički oscilator primenjen na različite načine. Najviše međunarodnih radova se objavljuje u Indiji, gde su do sada, i najčešće sprovođena istraživanja pumpe za vodu sa klatnom. Među patentnim prijavama Veljka Milkovića nalazi se i nekoliko patenata koji su vezani za proizvodnju električne energije uz upotrebu dvostepenog mehaničkog oscilatora. Milković je, između ostalog, patentirao i mehanizam kojom se mogu obaviti merenja efikasnosti samog uređaja, kao i merne instrumente potrebne za to (Slike 1. i 2.).
Slika 1. Patentna prijava Veljka Milkovića: Naprava za proizvodnju energije iz gravitacionog potencijala sa mernim instrumentima
Slika 2. Patentna prijava Veljka Milkovića: Naprava za proizvodnju energije iz gravitacionog potencijala i centrifugalne sile sa instrumentima za merenje efikasnosti
Najviše naučno-istraživačkih radova vezanih za dvostepeni mehanički oscilator i dalje dolaze iz Indije, mada postoje i radovi u zemljama poput Pakistana, Mjanmara i Velike Britanije. Svaki od njih je propraćen izradom prototipa generatora sa klatnom, nakon čega se pristupa merenjima dobijene izlazne snage u odnosu na dimenzije uređaja i težinu klatna. Neki od ovih uređaja imaju dodatne indikatore, poput led sijalica, dok su drugi konstruisani da skladište prikupljenu električnu energiju u baterije.
Od objavljenih radova prednjače oni koji su u okviru redovnih studija na odsecima za mehaniku i inženjering, ali postoje i radovi koji su rezultat post-diplomskih studija i priprema za odbranu doktorske disertacije. Verovatno najozbiljniji radovi tog tipa su objavljeni na Odseku za inženjering prestižnog Univerziteta u Kembridžu, London. Post-diplomski student Yu Jia sa saradnicima je u 2013. godini objavio rad pod nazivom Parametarski pobuđen sakupljač energije vibracija, u kojem kao inspiraciju za rad navodi Veljka Milkovića i njegov dvostepeni mehanički oscilator. U ovom opširnom radu su, do sada, najdetaljnije obrađena istraživanja generatora električne energije sa klatnom, propraćena obimnim merenjima i analizom dobijenih rezultata.
Slika 3. Nacrt dizajna i analitičkog modela iz rada prof Yu Jia
Slika 4. Eksperimentalni prototip generatora električne energije sa dvostepenim mehaničkim oscilatorom iz rada prof Yu Jia
Ovaj rad će u tom periodu poslužiti kao oslonac za još nekoliko radova ove grupe autora, da bi Yu Jia u 2014 godini doktorirao u Kembridžu sa disertacijom na temu Konvergencija sakupljanja parametarske rezonance i vibracija, u kojem je poglavlje 4 naslovljeno: Parametarski pobuđen sakupljač vibracione energije zasnovan na klatnu. Prema osnovnim nacrtima prototipa uređaja, kao i fotografijama prototipa, jasno je da se radi o dvostepenom mehaničkom oscilatoru Veljka Milkovića, što i sam autor potvrđuje u delu Priznanja, navodeći pritom da je Milkovićev oscilator poslužio kao osnov i inspiracija za ovaj naučno-istraživački rad.
Nakon ovih radova, tokom 2015, 2016, 2019 i 2020 godine je objavljeno nekoliko naučno-istraživačkih radova na temu generatora električne energije sa klatnom na različitim univerzitetima u Indiji, sa različitim pristupima u konstrukciji i pristupu istraživanju ovog mehanizma. Ono što je svim radovima zajedničko je da se pozivaju na dvostepeni mehanički oscilator Veljka Milkovića, kao i na to da je u pitanju mogući nov i ekološki najefikasniji izvor električne energije. U nastavku je lista obajvljenih radova koji se mogu pročitati u celosti.
Proizvodnja električne energije pomoću klatna - Rajat Wairagade, Sonu Tagwan, prof Sandeep Mude
Neophodno je napomenuti da je generator električne energije sa klatnom izvor električne energije koji ne koristi ni jedan prirodni resurs (nije potrebna ni jedna vrsta goriva), ne zavisi od doba dana (za razliku od fotonaponskih panela), niti od vremenskih uslova (vetrogeneratori), kao ni od kretanja morskih struja (energija talasa). Takođe, kao izvor električne energije, može biti stacionaran ili mobilan, može se instalirati bilo gde u svetu (uključujući i antarktik), a troškovi održavanja su zanemarljivi.
Imajući sve ovo u vidu za očekivati je da će u budućnosti izrada prototipova i istraživanje efikasnosti ovog uređaja biti u porastu, obzirom na to da su prirodni resursi u ograničenim količinama, da je potrošnja električne energije u porastu, ali i da je očuvanje prirodne sredine sve više u epicentru brige čovečanstva.
U tom smislu, ime akademika Veljka Milkovića je već upisano zlatnim slovima u knjige ekoloških inovacija, a naše su nade da će ovaj njegov izum osvojiti svet u budućnosti.
